قره قاط چیست و چه کاربردی دارد؟

نام علمی: Ribes rubrum

امروزه گياهان دارويی متعلق به جنس وكسينوم از گياهان پرطرفداری میباشند كه هر روز بر ارزش دارويی، غذایی و صنعتی این گیاه افزوده میشود. تنها یک گونه از این جنس vaccinium arctostaphlyus بومی ایران میباشد و در نواحی شمالی کشور وجود دارد.

پراكنش

قره قاط بیشتر در استان های اردبیل، گیلان و مازندران، اسالم، ماسوله، كلاردشت پراکنش دارند.

شرایط اقلیمی

قره قاط در آب و هوای اقلیمی سرد كه مخصوص نواحی کوهستانی و همچنین دارای روزهای مه آلود در فصل رويش می باشد، رشد میكند. قره قاط گياهی چندساله و سايه پسند میباشد. اين گياه در مناطقی از كشور رويش یافته كه خاک اين مناطق غنی از مواد آلی و دارای pH متمايل به اسیدی میباشد.

ترکیبات موجود در میوه قره قاط و خواص درمانی

ميوه ا حاوی 30 درصد قند، 5/15 درصد پروتئین، 5/1 درصد چربی است. امروزه یکی از بهترین منابع آنتی اکسیدان های طبیعی، تركيبات فنلی گياهان میباشند.

 آنتی اکسیدان هاي پل فنلی يک گروه ویژه از متابوليت های ثانویه را تشكيل میدهند، گياه دارويی قره قاط از منابع بسیار غنی آنتی اکسیدان ها میباشد. میوه ها حاوی تركيبات فنلی از جمله آنتوسيانين ها، كوئرستين، كامفرول، ميريستين، كلروژنيک اسيد و پروسيانيدين میباشند كه از جمله تركيبات آنتی اكسيدانی هستند. برگ برگهای اين گياه خاصيت ضد دیابتی دارند، گلوكوكوئينين كه باعث کاهش قند خون میشود در تركيبات برگ‌های اين گياه موجود می باشد كه بيشتر به شكل چای و دمنوش استفاده میشود. میوه هاي اين گياه دارای آنتوسيانوزيد میباشند كه مشتق از آنتوسيانين ها میباشد. 25 تا 36 نوع آنتوسيانوزيد در عصاره اين گياه شناسایی شده است. عصاره حاصل از اين گياه در بازارهای غذایی امريكايی 25 درصد از آنتوسيانوزيدهای مصرفی را تأمین مینماید.

یکی از تركيبات بسیار عجیبی كه امروزه بيشتر محققان در زمينـه متابوليت هاي ثانویه در گياهان جنس وكسينوم به آن اهمیت میدهند تركيبی به نام پروسيانيدين میباشد، اين تركيب علاوه بر خاصيت آنتی اكسيدانی، دارای خاصيت کاهش دهندگی قند خون نيز میباشد.

مهمترین تركيبات موجود در میوه و عصاره قره قاط تركيبات گلوکزی به نام “آنتی سيانوسيدها” است. اين تركيبات به تشكيل مويرگ های قویتر کمک میكند، گردش خون به تماما نقاط را بهبود می بخشد و كـاهش چسبندگی پلاکت خون را سبب میشود و از انعقاد خون جلوگیری میكند.

قره قاط خشک شده حاوی مقدار زیادی “تانیس و پكتين” است كه اين مواد با اثر قابض خود التهاب ایجاد کننده اسهال را کنترل میكند.

تحقیقات نشان می دهند ترکیبات موجود در قره قاط، می تواند از رشد و چسبیدن باکتری E.coli به سلولهای مجاری ادراری و ایجاد عفونت های ادراری جلوگیری کند. شواهدی نیز مبنی بر اینکه قره قاط توانایی زنده ماندن باکتری H.Pylori را در معده و ایجاد زخم های معده را کاهش می دهد وجود دارد. همچنین این گیاه اثرات آنتی اكسيدانی و ضد سرطانی خوبی نیز دارد.

در آخر

با توجه به خواص گفته شده این گیاه در بازار های جهانی طرفداران زیادی دارد. از این رو میوه يا برگ يا عصاره حاصل از اين گياه در بازارهای جهانی با قيمت بسیار بالا در جهت درمان اين بیماری به فروش می رسد.

با کشت و تکثیر این گیاه در مناطق مناسب میتوان از خواص فوق العاده این گیاه استفاده کرد و حتی وارد بازارهای جهانی شد.